ΝΕΟΣ ΙΣΤΟΤΟΠΟΣ ΣΩ.Β.Α

ΝΕΟΣ ΙΣΤΟΤΟΠΟΣ ΣΩ.Β.Α http://swbanergwn.espivblogs.net/

Λήξη σύμβασης, δικαιώματα απολυμένου

(από το site του σωματείου μισθωτών τεχνικών)

Λύση σύμβασης αορίστου χρόνου

Απόλυση και οικειοθελής αποχώρηση
 
Η καταγγελία της σύμβασης μπορεί να γίνει μονομερώς, είτε από τον εργοδότη, οπότε ονομάζεται και απόλυση, είτε από τον εργαζόμενο, οπότε μιλάμε για παραίτηση ή οικειοθελή αποχώρηση.
Ποιες απολύσεις είναι άκυρες;
Για να είναι έγκυρη η απόλυση πρέπει καταρχήν να ισχύουν 3 τυπικές προϋποθέσεις:
  1. Να κοινοποιηθεί στον εργαζόμενο εγγράφως
  2. Να καταβληθεί στον εργαζόμενο αμέσως η νόμιμη αποζημίωση
  3. Ο εργαζόμενος που απολύεται να έχει προηγουμένως ασφαλισθεί
Το έγγραφο της απόλυσης πρέπει να επιδοθεί στον εργαζόμενο με κάθε τρόπο: είτε απευθείας στον τόπο εργασίας είτε με δικαστικό επιμελητή στο σπίτι του, στην περίπτωση που ο τελευταίος αρνείται να το παραλάβει. Στο έγγραφο πρέπει να αναφέρεται σαφώς η απόλυση. Δεν είναι απαραίτητο να αναφέρονται οι λόγοι της απόλυσης, εκτός κι αν βάσει του νόμου απαιτείται σπουδαίος λόγος, όπως πχ στην απόλυση εγκύου. (Για να είναι η απόλυση έγκυρη δεν πρέπει να είναι αντίθετη με συγκεκριμένες απαγορευτικές διατάξεις. Σε ορισμένες περιπτώσεις η νομοθεσία απαγορεύει ρητά την απόλυση, εκτός κι αν συντρέχει σπουδαίος λόγος. Τέτοιες περιπτώσεις είναι: συνδικαλιστικά στελέχη που προστατεύονται, έγκυες εργαζόμενες, στρατευμένοι μισθωτοί, άτομα με ειδικές ανάγκες, πολύτεκνοι, αγωνιστές Εθνικής Αντίστασης)
Αν μία από τις παραπάνω προϋποθέσεις δεν έχει τηρηθεί τότε η καταγγελία θεωρείται αυτομάτως άκυρη και η σύμβαση εργασίας εξακολουθεί να ισχύει.
(!) ΕΞΑΙΡΕΣΗ: Στην περίπτωση απόλυσης εργαζομένου που δεν έχει συμπληρώσει 2 μήνες δουλειάς, ο εργοδότης δεν υποχρεούται να τηρήσει τις δύο πρώτες προϋποθέσεις (έγγραφη αναγγελία και αποζημίωση).
Όμως ακόμη κι αν οι τυπικές προϋποθέσεις έχουν τηρηθεί, η απόλυση μπορεί να κριθεί από το δικαστήριο άκυρη, αν ο εργοδότης άσκησε το δικαίωμα καταχρηστικά. Δηλαδή, κατά παράβαση του άρθρου 281 του Αστικού Κώδικα, υπερέβη τα όρια της καλής πίστης, των χρηστών ηθών και του κοινωνικού ή οικονομικού σκοπού του δικαιώματος.
Πολλές περιπτώσεις απόλυσης έχουν κριθεί από τα Δικαστήρια σαν καταχρηστικές. Χαρακτηριστικά παραδείγματα:
  • Απόλυση που γίνεται για την ικανοποίηση από τον εργοδότη αισθήματος εκδίκησης προς τον εργαζόμενο που είναι άσχετο με την εκτέλεση της σύμβασης εργασίας.
  • Απόλυση που γίνεται λόγω της νόμιμης συνδικαλιστικής δράσης του εργαζόμενου ή για πολιτικούς λόγους.
  • Απόλυση που γίνεται λόγω δικαστικής διεκδίκησης των αξιώσεων του εργαζόμενου.
  • Απόλυση λόγω αρνήσεως του εργαζόμενου να δεχτεί παράνομη απαίτηση του εργοδότη.

Καταχρηστική έχει κριθεί επίσης η προσφυγή από τον εργοδότη στην απόλυση για πειθαρχική παράβαση ή οποία ήταν δυνατόν να αντιμετωπισθεί με ηπιότερα μέτρα.
Γενικά καταχρηστική είναι κάθε απόλυση που δεν δικαιολογείται από το καλώς εννοούμενο συμφέρον του εργοδότη ή από άλλες αντισυμβατικές ενέργειες του εργαζόμενου, από τις οποίες επηρεάζεται ο κανονικός ρυθμός της εργασίας.
Επίσης ο εργοδότης υποχρεούται εντός 8 ημερολογιακών ημερών από την παράδοση του εγγράφου στον εργαζόμενο να αναγγείλει την απόλυση στον ΟΑΕΔ. Αν δεν το κάνει, δεν θίγεται την εγκυρότα της απόλυσης, αλλά επισείονται εναντίον του ποινικές κυρώσεις (χρηματική ποινή και έως τρίμηνη φυλάκιση) ο δε εργαζόμενος, σε περίπτωση που η καθυστέρηση του προξενήσει ζημιά από τη μη καταβολή επιδομάτων ανεργίας, μπορεί να ασκήσει αγωγή και να ζητήσει σχετική αποζημίωση από τον εργοδότη.

Δικαιώματα του απολυόμενου
 
Ο εργαζόμενος σε περίπτωση άκυρης απόλυσης, έχει δικαίωμα να ασκήσει αγωγή και να υποχρεώσει τον εργοδότη να αποδεχθεί τις υπηρεσίες του. Σ' αυτήν την περίπτωση ο εργοδότης επιπλέον υποχρεούται να καταβάλει στον εργαζόμενο το σύνολο των αποδοχών από την ημέρα της άκυρης καταγγελίας μέχρι τη μέρα που θα ξαναδεχθεί τις υπηρεσίες του (μισθοί υπερημερίας * ).
Η σχετική αγωγή πρέπει να γίνει μέσα σε διάστημα 3 μηνών από την κοινοποίηση του εγγράφου της απόλυσης, αλλιώς η αγωγή απορρίπτεται ως εκπρόθεσμη. (Αν η ακυρότητα οφείλεται σε μη κοινοποίηση του εγγράφου, η 3μηνη προθεσμία αρχίζει και πάλι από την ημέρα που ο εργοδότης σταμάτησε να αποδέχεται τις υπηρεσίες του εργαζόμενου και όχι από τη μέρα της κοινοποίησης).
Αν η άκυρη καταγγελία συνιστά και προσβολή της προσωπικότητας του απολυθέντα, τότε ο τελευταίος μπορεί επιπλέον να απαιτήσει χρηματική ικανοποίηση της ηθικής βλάβης που υπέστη.
Σε περίπτωση που ο εργαζόμενος αποδεχτεί την απόλυση αλλά θεωρήσει ότι δεν έλαβε ολόκληρη την αποζημίωση που δικαιούται, τότε μπορεί να ασκήσει αγωγή μέσα σε 6 μήνες από την ημέρα λύσης της σύμβασης εργασίας.
(*) Σ' ό,τι αφορά τους μισθούς υπερημερίας, στην περίπτωση της άκυρης απόλυσης, το πιθανότερο είναι ο εργοδότης να επιχειρήσει ν' αποδείξει δικαστικώς ότι ο εργαζόμενος στον ίδιο χρόνο ωφελήθηκε χρηματικά από τη μη παροχή εργασίας σ' αυτόν. Είτε σαν απασχολούμενος σε άλλο εργοδότη, είτε αυτοαπασχολούμενος, είτε γλιτώνοντας χρηματικά ποσά μετακίνησης κλπ. Και μ' αυτόν τον τρόπο να μειώσει το οφειλούμενο ποσό.
 
Αποζημίωση απόλυσης
 
(!) ΣΗΜΕΙΩΣΗ Η με επιφύλαξη είσπραξη της αποζημίωσης δεν αποτελεί παραίτηση του εργαζόμενου από το δικαίωμα του να διεκδικήσει την ακύρωση της απόλυσης. Παρόλα αυτά κι εφόσον επιδιώκει να ματαιώσει την απόλυση, μπορεί να αρνηθεί να την εισπράξει, δημιουργώντας θέμα νομιμότητας. Σ' αυτήν την περίπτωση, αν ο εργοδότης είναι προσεκτικός, θα πρέπει να καταβάλει αμέσως την αποζημίωση στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και να γνωστοποιήσει την παρακατάθεση στον απολυόμενο.
Το ύψος της αποζημίωσης εξαρτάται από τους παρακάτω παράγοντες:
  1. Το ύψος των τακτικών αποδοχών του τελευταίου μήνα, με καθεστώς πλήρους απασχόλησης
  2. Το χρόνο προϋπηρεσίας
  3. Το εάν η απόλυση γίνηκε με προειδοποίηση (τήρηση προθεσμίας προμήνυσης) ή όχι
  4. Το εάν ο απολυόμενος είναι υπάλληλος ή εργατοτεχνίτης
ΤΑΚΤΙΚΕΣ ΑΠΟΔΟΧΕΣ
  Ο υπολογισμός της αποζημίωσης γίνεται με βάση τις τακτικές αποδοχές του τελευταίου μήνα με καθεστώς πλήρους απασχόλησης.
Καθεστώς πλήρους απασχόλησης θεωρείται η κανονική απασχόληση που προβλέπεται από τη σύμβαση, ανεξάρτητα αν τον τελευταίο μήνα ο εργαζόμενος για κάποιο λόγο δεν απασχολήθηκε (πχ ασθένεια, απουσία κλπ). Εδώ ο όρος καθεστώς πλήρους απασχόλησης δεν πρέπει να συγχέεται με τους όρους πλήρης και μερική απασχόληση, δηλαδή δεν αναφέρεται στο νόμιμο ωράριο, αλλά στο ωράριο που έχει συμφωνηθεί. Στην περίπτωση των μερικώς απασχολούμενων, η αποζημίωση θα υπολογιστεί με βάση τις μειωμένες ώρες που έχουν συφωνήσει να παρέχουν εργασία.
Τελευταίος μήνας θεωρείται το διάστημα από την αντίστοιχη ημερομηνία του προηγούμενου μήνα μέχρι την ημέρα της απόλυσης. Πχ αν η απόλυση έγινε 11 Απριλίου, τελευταίος μήνας θεωρείται το διάστημα 11 Μαρτίου-11 Απριλίου.
Τακτικές αποδοχές θεωρούνται ο μισθός, καθώς και άλλη παροχή σε είδος και σε χρήμα που δίνεται τακτικά. Αναλυτικά συνυπολογίζονται:
  • τα δώρα Χριστουγέννων και Πάσχα και το επίδομα αδείας. Έτσι ο μηνιαίος μισθός προσαυξάνεται κατά 1/6. (Εξαίρεση αποτελούν οι οικοδόμοι, στους οποίους δεν υπολογίζεται αυτή η προσαύξηση, επειδή λαμβάνουν τα αντίστοιχα επιδόματα από ειδικό λογαριασμό του ΙΚΑ και όχι από τον εργοδότη)
  • Όλα τα επιδόματα που προβλέπονται από τη σύμβαση (ανθυγιεινής εργασίας, επίδομα ισολογισμού για τους λογιστές κλπ) Αν το επίδομα δίδεται σε ετήσια βάση, ο προσαυξημένος μηνιαίος μισθός υπολογίζεται ως εξής: (14*μισθοί+επίδομα1+επίδομα2 + ...)/12.
  • προσαύξηση νυχτερινής εργασίας, εργασίας κατά τις Κυριακές και αργίες, υπερεργασίας και νόμιμης υπερωρίας, εφόσον όμως παρέχονταν τακτικά και παρασχέθηκαν και τον τελευταίο μήνα.
  • Παροχές σε είδος που μπορούν να αναχθούν σε χρήμα (πχ παροχή γάλακτος και τροφίμων)
  • εφόσον δίδονται σαν αντάλλαγμα για την παροχή εργασίας.
  • Οδοιπορικά έξοδα και εκτός έδρας, εφόσον χορηγούνται τακτικά (και χορηγήθηκαν τον τελευταίο μήνα) κι εφόσον δεν διακόπτονται κατά την άδεια ή την ασθένεια.
  • Προμήθειες ή ποσοστά επί τον πωλήσεων, εφόσον καταβάλλονται σε μόνιμη βάση.
Δεν συμπεριλαμβάνονται στις τακτικές αποδοχές οποιεσδήποτε οικειοθελείς παροχές (bonus), αρκεί όμως ο εργοδότης να έχει κατοχυρώσει στη σύμβαση την ανακλησιμότητα των παροχών αυτών.
Υπάρχουν ορισμένοι περιορισμοί στο ύψος της αποζημίωσης:
  • Για τον υπολογισμό της αποζημίωσης των ιδιωτικών υπαλλήλων δεν λαμβάνονται υπόψη οι μηνιαίες αποδοχές κατά το τμήμα που υπερβαίνουν το 8-πλάσιο του ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη πολλαλασιαζόμενο επί 30.
  • Όταν ο εργοδότης είναι το Δημόσιο, ΝΠΔΔ, Τράπεζες, Οργανισμοί κοινής ωφέλειας ή Επιχειρήσεις που επιχορηγούνται από το κράτος, προβλέπεται ανώτατο όριο αποζημίωσης που σήμερα ανέρχεται σε 1.500.000 δρχ.
      
    ΧΡΟΝΟΣ ΠΡΟΫΠΗΡΕΣΙΑΣ
     
    Σαν χρόνος προϋπηρεσίας λογαριάζεται η τελευταία συνεχής κι αδιάκοπη απασχόληση του απολυόμενου στον ίδιο εργοδότη, με σύμβαση αορίστου χρόνου κι ανεξαρτητα του εάν εργαζόταν σαν εργάτης ή υπάλληλος. Πχ αν κάποιος προσελήφθη σαν εργάτης και μετά κάποιο χρονικό διάστημα έγινε υπάλληλος στο γραφείο του εργοδότη, τότε ο χρόνος προϋπηρεσίας αρχίζει από την ημέρα πρόσληψής του σαν εργάτη μέχρι την ημέρα απόλυσης, η δε αποζημίωση θα υπολογισθεί βάσει της ιδιότητας του υπαλλήλου. (Μόνο στην περίπτωση που υπογράφηκε νέα σύμβαση κατά την ανάληψη καθηκόντων ως υπαλλήλου, η προϋπηρεσία θα μετρήσει από τη δεύτερη αυτή χρονική στιγμή)
    Η έννοια του εργοδότη αναφέρεται στην εργοδότρια επιχείρηση και όχι στενά στο συγκεκριμένο πρόσωπο του εργοδότη. Αν η επιχείρηση μεταβιβασθεί σε άλλο πρόσωπο, ο χρόνο προϋπηρεσίας αρχίζει να μετρά από τη μέρα σύναψης εργασιακής σχέσης με τον πρώτο εργοδότη. 

    ΑΠΟΛΥΣΗ ΜΕ ΠΡΟΜΗΝΥΣΗ
     
    Ο εργοδότης μπορεί να απολύσει έναν υπάλληλο είτε απροειδοποίητα (έκτακτη καταγγελία) είτε με προειδοποίηση (τακτική καταγγελία με προμήνυση), οπότε η οφειλόμενη αποζημίωση μειώνεται κατά 50%.
    Ο παρακάτω πίνακας δίνει τη σχέση ανάμεσα στο χρόνο προϋπηρεσίας στην αποζημίωση και στην προθεσμία προμήνυσης, όπως τροποποιήθηκε με τον Ν.3863/10 του ΜΝΗΜΟΝΙΟΥ:

    Χρόνος προϋπηρεσίαςΑποζημίωση χωρίς προειδοποίησηΠροειδοποίησηΑποζημίωση
    2 μηνών - 1 έτους1 μηνός1 μηνός0.5 μηνός
    1 ετους (συμπλ)2 μηνών1 μηνός1 μηνός
    2 ετών (συμπλ)2 μηνών2 μηνών1 μηνός
    3 ετών (συμπλ)2 μηνών2 μηνών1 μηνός
    4 ετών (συμπλ)3 μηνών2 μηνών1.5 μηνός
    5 ετών (συμπλ)3 μηνών3 μηνών1.5 μηνός
    6 ετών (συμπλ)4 μηνών3 μηνών2 μηνών
    7 ετών (συμπλ)4 μηνών3 μηνών2 μηνών
    8 ετών (συμπλ)5 μηνών3 μηνών2.5 μηνών
    9 ετών (συμπλ)5 μηνών3 μηνών2.5 μηνών
    10 ετών (συμπλ)6 μηνών4 μηνών3 μηνών
    11 ετών (συμπλ)7 μηνών4 μηνών3.5 μηνών
    12 ετών (συμπλ)8 μηνών4 μηνών4 μηνών
    13 ετών (συμπλ)9 μηνών4 μηνών4.5 μηνών
    14 ετών (συμπλ)10 μηνών4 μηνών5 μηνών
    15 ετών (συμπλ)11 μηνών5 μηνών5.5 μηνών
    16 ετών (συμπλ)12 μηνών5 μηνών6 μηνών
    17 ετών (συμπλ)13 μηνών5 μηνών6.5 μηνών
    18 ετών (συμπλ)14 μηνών5 μηνών7 μηνών
    19 ετών (συμπλ)15 μηνών5 μηνών7.5 μηνών
    20 ετών (συμπλ)16 μηνών6 μηνών8 μηνών
    21 ετών (συμπλ)17 μηνών6 μηνών8.5 μηνών
    22 ετών (συμπλ)18 μηνών6 μηνών9 μηνών
    23 ετών (συμπλ)19 μηνών6 μηνών9.5 μηνών
    24 ετών (συμπλ)20 μηνών6 μηνών10 μηνών
    25 ετών (συμπλ)21 μηνών6 μηνών10.5 μηνών
    26 ετών (συμπλ)22 μηνών6 μηνών11 μηνών
    27 ετών (συμπλ)23 μηνών6 μηνών11.5 μηνών
    28 (συμπλ) και άνω24 μηνών6 μηνών12 μηνών


    ΧΡΟΝΟΣ ΚΑΤΑΒΟΛΗΣ (Ν.3863/10 - ΜΝΗΜΟΝΙΟΥ)
     
    Όταν η αποζημίωση λόγω καταγγελίας της σύμβασης εργασίας υπερβαίνει τις αποδοχές δύο (2) μηνών, ο εργοδότης υποχρεούται να καταβάλει κατά την απόλυση μέρος της αποζημίωσης που αντιστοιχεί στις αποδοχές δύο (2) μηνών. Το υπόλοιπο ποσό καταβάλλεται σε διμηνιαίες δόσεις, καθεμία από τις οποίες δεν μπορεί να είναι κατώτερη από τις αποδοχές δύο (2) μηνών, εκτός και αν το ποσό που υπολείπεται για την εξόφληση του συνόλου της αποζημιώσεως είναι μικρότερο. Η πρώτη δόση καταβάλλεται την επομένη της συμπλήρωσης διμήνου από την απόλυση. 

    ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗ ΕΡΓΑΤΟΤΕΧΝΙΤΩΝ
     
    Στους εργατοτεχνίτες ο υπολογισμός της αποζημίωσης γίνεται πάλι με τις τακτικές αποδοχές του τελευταίου μηνός υπό καθεστώς πλήρους απασχόλησης. Σε αντίθεση όμως με τους υπάλληλους: α) ο υπολογισμός γίνεται βάσει των ημερομισθίων και β) δεν υπάρχει η έννοια της απόλυσης με προειδοποίηση δηλαδή με καταβολή της μισής αποζημίωσης. Με βάση την τελευταία ΕΓΣΣΕ (ετών 2002-2003) η αποζημίωση των εργατοτεχνιτών ακολουθεί τον παρακάτω πίνακα: 

    Χρόνος προϋπηρεσίαςΑποζημίωση
    2 μηνών - 1 έτους5 ημερομισθίων
    1 έτους (συμπλ) - 2 ετών7 ημερομισθίων
    2 ετών (συμπλ) - 5 ετών15 ημερομισθίων
    5 ετών (συμπλ) - 10 ετών30 ημερομισθίων
    10 ετών (συμπλ) -15 ετών60 ημερομισθίων
    15 ετών (συμπλ) - 20 ετών95 ημερομισθίων
    20 ετών (συμπλ) - 25 ετών115 ημερομισθίων
    25 ετών (συμπλ) - 30 ετών135 ημερομισθίων
    30 ετών (συμπλ) και άνω150 ημερομισθίων

    Η αποζημίωση υπόκειται σε φορολόγηση όπως και οι αποδοχές, όχι όμως σε ασφαλιστικές εισφορές.

    Υ.Γ (ανοιχτής πρωτοβουλίας ανέργων)
    Παραθέτουμε ένα ακόμα συγκριτικό πίνακα με το τι ίσχυε παλιότερα για τις αποζημιώσεις. Από αυτό φαίνεται καθαρά ότι με το νέο νόμο για τις αποζημιώσεις λύνονται τα χέρια των εργοδοτών για να απολύσουν τους εργαζόμενους με προϋπηρεσία με ελάχιστες αποζημιώσεις, ενώ για τους νεοεισερχόμενους σύμφωνα με το ν.3899 ισχύει ότι "Η απασχόληση με σύμβαση εργασίας αορίστου χρόνου λογίζεται ως απασχόληση δοκιμαστικής περιόδου για τους πρώτους δώδεκα (12) μήνες από την ημέρα ισχύος της και η οποία μπορεί να καταγγελθεί χωρίς προειδοποίηση και χωρίς αποζημίωση απόλυσης". Υπενθυμίζουμε ότι με τον παλιότερο νόμο μόλις συμπληρώναμε 2 μήνες στη δουλειά δικαιούμασταν αποζημίωση.
    Οπότε τι μας απομένει όπως λέει και το σύνθημα?

    Καμιά ειρήνη με τα αφεντικά !!!